نگاهی به روند تاریخی کیش

احتمال دارد خریدار تور کیش قبل از سفر به این جزیره مرجانی زیبا و دوست داشتنی برایش جالب باشد که اندکی در مورد سرگذشت مقصد خود به تحقیق و مطالعه بپردازد که ما را بر آن میدارد که خیلی اندک و سربسته خطی چند و اندک به توضیحات من باب این جزیره بپردازیم؛ باشد که مقبول مسافران تور لحظه آخری کیش واقع شود و بتواند کمی سرفصل برای مطالعه به ایشان بدهد و در کل بتوان آن را مطلبی مفید نامید. از شما عزیزان خواهشمندیم، چند دقیقه ای از وقت گرانقدرتان را به خادمان خود در تیم آژانس مسافرتی چوبین اختصاص دهید.

مقدمه

مخاطبی که شروع به خواندن تاریخ کیش میکند، مکرر در مکرر، دچار احساسات ضد و نقیض و شور و شیرین میشود. گاه احساس غرور و اقتدار، گاه احساس اندوهی که قلب را به درد و بعضا چشم را به اشک وامیدارد. همه ی موارد فوق از سرفصل های مشترکی سرچشمه میگیرند.

نقاط مختلف مرز پر گهر ما بار ها و بار ها مورد دستیازی بیگانگان و اقوام مختلف قرار گرفته است و البته زمان های بسیاری هم بوده است که به قول معروف ایران کشوری مقتدر با حکومت منسجم و نیرومند بوده است. جزیره زیبای کیش هم از این مناطق مختلف ایران زمین مستثنی نبوده است. این جزیره طی چند مرحله به اوج خود میرسد بعد نابود میشود و بعد دوباره داور سرنوشت در سوت خودش میدمد و به آن دستور سر پا میدهد. دوباره قدرت را از کف میدهد و دوباره  سر پا میشود اما دیگر نه با اقتدار سابق.

سیر تاریخی

موقعیت جغرافیایی کیش این نگین خلیج همیشه فارس همواره مورد توجه سایر کشور ها بوده است. به آن قسمت تاریخ که قابل دسترسی است میتوان استناد نمود و گفت که کیش از فرهنگ ایلامی ها و سومری ها غنی بوده است و در زمان حکومت ماد ها  بر ایران، فعالیت هایی نظیر ساخت اسکله، کشاورزی و شهر سازی در این جزیره آغاز شده چرا که در زمان های دور که هنوز قدرت طبیعت تا حد زیادی به قدرت  بشر میچربید و دریانوردی هم هنوز به قدری پیشرفت نکرده بود که دریانوردان بتوانند با کشتی های خود از راه های آبی سر تا سر کره ی زمین را دور بزنند و به جاهای خیلی دور سفر کنند و به  سفر های کوتاه اکتفا میکردند، از این  رو وجود یک پایگاه دریایی با فاصله از ساحل که بتوانند در مسیر سفر ها کشتی های خود را در بندرگاه های آن پهلو بدهند و خود هم به داد و ستد و تهیه‌ی وسایل مورد نیاز بپردازند و البته در آن اقامت کنند میتوانست زندگی حرفه ای دریانوردان این ناحیه را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و البته تحت تاثیر هم قرار داد. این روند رشد کیش، موازی با روند پیشرفت دریانوردی و البته موازی با تغییر سلسله های حاکم بر ایران قرار داشت. در دوران ماد ها کیش به اوج دوران اقتدار و عظمت خود میرسد. تمامی کشتی های رهرو که قصد سفر از قطبی به قطبی دیگر دنیا را داشتند به نوعی میبایست در آن جا توقف میکردند. کشتی هایی پر از غلات، مروارید، صدف، پارچه، چوب، ادویه و… . جزیره مبدل شده بود به ایمن ترین و با ثبات  ترین مکان حوزه ی خلیج فارس که در آن بازرگانان نامی زندگی میکردند و آن را به یکی از آبادترین و باشکوه ترین نقاط دنیا تبدیل کرده بودند. در این دوره کیش به یکی از اصلی ترین مراکز اقتصادی و تامین بودجه ی کشور تبدیل شده بود و البته چندین رقیب ایرانی مانند سیراف و قشم هم داشت که آن ها هم پر رونق بودند ولی نه به اندازه کیش. با پیدایش سلسله ی آبادگر و جهان ساز هخامنشی که سایه‌ی لطف و برکتش بر تمام زمین گسترده بود، کیش به جایگاهی رسید که حتی در رویا ها هم تصور چنین شهری کاری بود سخت و غیر ممکن! اما کم کم با حمله ی اسکندر مقدونی جهان سوز به ایران و پیدایش سلوکیان از اقتدار کل ایران کم شد که کیش هم از این قاعده مستثنی نبود. اما بعد دوباره با پیدایش سلسله ایرانی پارت و ساسانیان اقتدار سابق، شکوهی که حق کیش بود به آن بازگشت. بعد از پیدایش اسلام و حمله‌ی اعراب به ایران کیش تا سال ها برای آن ها فتح ناپذیر بود ولی بعد ها با شروع حملات دریایی  برای رسیدن به مناطق فارس و کرمان، کیش هم ناگزیر اشغال شد. با جنگ های متوالی و شورش ها و پاتک های متعدد، این جزیره مرجانی به شدت دچار ضعف و ناتوانی شد و ویرانه ای میمانست تمام عیار.

شایان به ذکر است که کیش در تمامی این سال ها شیوه‌ی اقتصادی و سیاسی‌اش به شیوه‌ی آشوری‌ها شباهت داشت.

در رساله های مختلف از کیش با اسامی مختلفی یاد شده است مانند آریانوس، خن، ونوس، کیان و … اما عده ای معتقدند اولین حاکم کیش بعد از تسلط اسلام به ایران عبدالله بن قیس نام داشت و در گذر زمان قیس به کیش تبدیل شده است.

اگر بخواهیم ادامه سرگذشت کیش را روایت کنیم باید از اولین سلسله ایرانی بعد از حکومت اسلام به ایران نام برد و آن هم حکومت صفاریان بود که با سرعت و قدرت زیادی جهت بازگردندن آبادانی و شکوه ایران گام برمیداشتند و به قدری امپراطوری ایران را گسترده کردند که برای مدتی بر خلفای عباسی بغداد هم حکم میراندند. آن ها دوباره کیش را نیرومند ساختن تا در زمان آل بویه که زلزله ی مهیب بندر سیراف رخ داد و تمام قدرت اقتصادی آن هم خواه ناخواه به کیش واگذار شد و کیش دوباره تبدیل شد به بهشت سوداگران و دریانوردان.

این قدرت کیش با نوسان هایی کم و بیش تا قبل از شروع جنگ های استعماری و افتادن چشم دولت های خونخوار استعماری به آن ادامه داشت.

از جمله شاهان و سلسله هایی که دریانوردی ایران خیلی به آن ها مدیون بود مانند اتابکان فارس، کریم خان زند، لطفعلی خان زند (در همان دوران کوتاه حکومت و قبل از کشته شدن توسط آقا محمد خان قاجار) و… زحمت بسیاری برای کیش کشیدند و آن را سرپا نگاه داشتند، اما چند سال بعد از مرگ شاه زند (کریم خان) و در زمان پیدایش حکومت ایرانسوز قاجار که کشور در اوضاع بدی قرار داشت، دستگاه سیاسی و نظامی واحد وجود نداشت و هر کس که دلش خواسته بود علم طغیان افراشته بود و البته توامان بود با اوج جنگ های استعماری و دیده شدن جزیره کیش توسط دولت استعماری بریتانیا، دوباره با سرعت زیاد کیش رو به نابودی رفت و نابود شد واین نابودی و از هم گسیختگی آن تا اواسط دهه پنجاه خورشیدی هم یرقرار بود.

بریتانیا تمام تلاش خود را برای نا امن کردن  وایجاد آشوب در خلیج فارس به کار گرفته بود که البته این ناامنی همه اش برای استعمار پیر، سود بود. کیش گاهی مورد تهاجم بریتانیا، گاهی دزدان دریایی، شیخ نشیان، حاکم مسقط، نیروهای پرتغالی، هلند و… قرار میگرفت و بریتانیا با عنوان حضور نظامی برای برقرار کردن امنیت، سال ها کیش و سایر مناطق ارزشمند کیش را مورد چپاول و غارت قرار میداد. در این دوران کیش به ویرانه ای متروک و صرفا پایگاه نظامی ساکسون ها (اشاره به انگلیسی ها) تبدیل شده بود. ولی در اواخر دوره‌ی قاجار جمعی از سرداران ایرانی با پشتوانه‌ی غیرت ملی و عزم راسخ و هویت ایرانی خود در سلسله عملیاتی چریکی و غیر منتظره شروع به از بین بردن مواضع دولت های استعماری در خلیج فارس کردند.

با شروع آخرین سلسله ی پادشاهی بر ایران و ادامه ی جنگ های ضداستعمار، بالاخره کیش، هنگام، قشم و سایر جزایر و بندرگاه های ایران آزادی و استقلال خودرا باز یافتند.

در سال 1347 با حضور مستشاران آمریکایی، اقدامات عمرانی زیادی برای ارتقا کیش انجام گرفت از جمله ساخت فرودگاه بین المللی، هتل ها و انجام سرمایه گزاری های اقتصادی و … . با روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران، قسمتی از مسئولیت های مربوط به عمران و ارتقا جزیره به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد اما در سال های بعد آن را به عنوان منطقه آزاد اقتصادی به رسمیت شناختند.

در حال حاضر جزیره ی زیبای کیش به محلی برای تفریح و استراحت و البته فعالیت های اقتصادی شهره است. اما در سال های اخیر به مانند سایر استان ها دچار رکود اقتصادی شده است.

جهت اطلاع از تور های ارزان کیش میتوانید از خادمان خود در آژانس چوبین راهنمایی بخواهید.